DARK CITY :Αναζητώντας τον δρόμο για το Shell Beach.

by Αντρέι Κοτσεργκίν 

‘When was the last time you remember doing something during the day?’ 

Πραγματικά λίγες είναι οι ταινίες που θα σε βουτήξουν  τόσο βαθιά στο σκοτάδι και θα σε κάνουν να αμφισβητήσεις και να αναρωτηθείς για την ύπαρξη σου όσο το αριστουργηματικό Dark City του Alex Proyas.

Ο John Murdoch (Rufus Sewell) ξυπνάει μέσα σε μια μπανιέρα ενός φτηνιάρικου ξενοδοχείου μην μπορώντας να θυμηθεί ποιος είναι και πως βρέθηκε εκεί. Ξαφνικά ένα τηλέφωνο χτυπά και ο John ακούει στην άλλη άκρη της γραμμής μια φωνή να τον προτρέπει  να φύγει γρήγορα από κει μέσα για να μην πέσει στα χέρια ‘εκείνων’ που τον αναζητούν. Ενώ η μυστηριώδης φωνή προσπαθεί να τον προειδοποιήσει για τον κίνδυνο που διατρέχει ο John εντοπίζει στο δωμάτιο το πτώμα μιας γυναίκας που φαίνεται να έχει δολοφονηθεί με έναν άκρως σαδιστικό τρόπο. Ο Murdoch κατεβάζει το ακουστικό και εγκαταλείπει το ξενοδοχείο.

Ύστερα από μια σύντομη έρευνα ο John μαθαίνει το όνομα του και το γεγονός ότι έχει μια σύζυγο την Emma (Jennifer Connelly). Εκείνη τον ενημερώνει ότι τον αναζητεί ένας ντετέκτιβ της αστυνομίας ονόματι  Frank Bumstead (William Hurt) που τον θεωρεί ως τον βασικό ύποπτο σε μια σειρά αποτρόπαιων φόνων γυναικών σε διάφορα σημεία της πόλης. Ο Murdoch μην μπορώντας να θυμηθεί τίποτα απολύτως αποφασίζει να ψάξει για απαντήσεις και ο μοναδικός άνθρωπος που φαίνεται ικανός να τις παρέχει είναι η φωνή πίσω από το τηλέφωνο που δέχτηκε στο ξενοδοχείο και που ανήκει στον Dr. Daniel Schreber (Kiefer Sutherland) έναν φοβισμένο και νευρωτικό ψυχίατρο που προειδοποιεί τον John ότι μέσα στο σκοτάδι της Πόλης τίποτα δεν είναι αυτό που δείχνει και ότι όλα όσα συμβαίνουν μέσα στην Πόλη γίνονται υπό τον έλεγχο των ‘Strangers’ μιας ομάδας αντρών που κινεί τα νήματα της ζωής των κατοίκων όπως εκείνη νομίζει καλύτερα για να εξυπηρετήσει τους δικούς της  σκοπούς.

Ο John αρχικά, όπως είναι λογικό, παίρνει τον ψυχίατρο για τρελό και αποφασίζει να πάει να βρει την γενέτειρα του, την παραθαλάσσια περιοχή του Shell Beach μιας και είναι το μοναδικό μέρος από το οποίο έχει κάποιες αναμνήσεις. Πολύ σύντομα όμως θα διαπιστώσει ότι το να φύγει από την Σκοτεινή Πόλη δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση μιας και κανένας κάτοικος δεν μπορεί να θυμηθεί τον δρόμο για το Shell Beach. Σαν να μην έφτανε αυτό τόσο οι Stangers όσο και ο ντετέκτιβ Bumsted βρίσκονται στο κατόπι του ενώ ο ήρωας έντρομος συνειδητοποιεί ότι η Πόλη στην οποία περιφέρεται αναζητώντας απαντήσεις βρίσκεται μόνιμα βυθισμένη στο σκοτάδι…

Το Dark City βγήκε στις αίθουσες τον Φεβρουάριο του 1998 έναν χρόνο πριν το δημοφιλέστατο και επιτυχημένο (σε όλους τους τομείς) The Matrix των αδελφών  Wachowski. Πολλοί κριτικοί αλλά και σινεφίλ εντοπίζουν αρκετές ομοιότητες ανάμεσα στις δυο ταινίες και όμως το Dark City αν και προηγήθηκε έναν ολόκληρο χρόνο της  επικής ιστορίας του ‘Εκλεκτού’ Neo δεν κατάφερε όχι μόνο να αγγίξει έστω και ένα μικρό κομμάτι της φήμης και αναγνώρισης του έπους των  Wachowski’s αλλά η ταινία με το ζόρι κατάφερε να ισοφαρίσει το ίδιο της το μπάτζετ στο Box office. Και δεν μιλάμε και για κάνα σπουδαίο μπάτζετ μιας και τα 27 εκατομμύρια που δαπανήθηκαν στην ταινία είναι ένα άκρως πενιχρό ποσό για να γυρίσει κάποιος μια τόσο ιδιαίτερη και φιλόδοξη sci-fi παραγωγή στα τέλη των 90s. Και όμως ο Σκηνοθέτης Alex Proyas κατάφερε να βγάλει λαγό από το καπέλο για δεύτερη συνεχόμενη φορά ύστερα από το αριστουργηματικό The Crow που είχε γυρίσει 4 χρόνια πριν. Και το The Crow μπορεί να πήγε καλά εμπορικά εν μέρη λόγο και του τραγικού θανάτου του Brandon Lee όμως δυστυχώς το Dark City περιορίστηκε στην καλλιτεχνική αναγνώριση και αυτή μονάχα από μια μικρή αλλά άκρως παθιασμένη μερίδα του κοινού. Ακριβώς όπως και στην ‘Σκοτεινή Πόλη’ ο ‘ήλιος’ του φιλμ του Proyas δεν μπόρεσε να ανατείλει ποτέ του στο Box Office.

Τι πήγε στραβά ?

Για αρχή το promotion της ταινίας ήταν αρκετά φτωχό ενώ εκείνη την περίοδο βγήκε και στις αίθουσες το Θηρίο του Τιτανικού που κυριολεκτικά … έπνιξε τον ανταγωνισμό. Όταν βλέπεις κόσμο να τρέχει στις αίθουσες δυο και τρεις φορές μέσα σε μια εβδομάδα για να παρακολουθήσει τον έρωτα μεταξύ του Jack και της Rose λογικό είναι οι υπόλοιπες ταινίες που παιζόντουσαν στις αίθουσες εκείνη την περίοδο να περάσουν απαρατήρητες… Σημαντικό ήταν και το γεγονός ότι το cast της ταινίας δεν περιλάμβανε έστω και ένα μεγάλο όνομα αν και πλέον ξαναβλέποντας την ταινία  δύσκολα μπορείς να φανταστείς κάποιον άλλον ηθοποιό στους ρόλους μιας και το αυθεντικό cast μπορεί να στερείται ‘Λάμψης’ αλλά σίγουρα όχι ποιότητας.

Ο Rufus Sewell σε μια από τις σπάνιες περιπτώσεις που αναλαμβάνει να παίξει τον ‘ήρωα’ είναι απόλυτα πειστικός ως άνθρωπος που πάσχει από αμνησία ενώ και η προσγειωμένη ερμηνεία του ταιριάζει απόλυτα με το κλίμα που θέλει να σου μεταδώσει η ταινία. Εξαιρετικός όπως πάντα ο William Hurt στον ρόλο του στωικού επιθεωρητή που σκόπιμα φροντίζει να μετριάσει την ερμηνεία του για να σου δώσει την εντύπωση των κλασσικών σιωπηλών ντετέκτιβ που συναντάμε στις ταινίες νουάρ. Την παράσταση πάντως κλέβει ο Kiefer Sutherland που ως Dr. Daniel Schreber παραδίδει την ίσως πιο απαιτητική και σίγουρα πιο εκκεντρική ερμηνεία της καριέρας του δίνοντας μας έναν ‘συνθέτη’ αναμνήσεων που από την μια τρέμει τους απόκοσμους ‘εργοδότες’ του όμως από την άλλη εκλαμβάνει το έργο του ως ‘τέχνη’ και εθίζεται σε αυτό. Μοναδική παραφωνία αποτελεί η Jennifer Connely που περιορίζεται αρκετά στον ρόλο της. Όμως παρά την δυνατή δουλειά που κάνει το cast το Dark City είναι μια ταινία όπου ‘πρωταγωνιστής’ είναι η ίδια η Πόλη. Και τα εύσημα για αυτό πάνε αποκλειστικά στον Σκηνοθέτη Alex Proyas.

Στο Dark City ο Σκηνοθέτης μας τοποθετεί μέσα σε μια φαινομενικά αχανή, νουάρ πόλη από την οποία όσο και αν το προσπαθείς δεν μπορείς να ξεφύγεις. Κάθε δρόμος, στενό και τοποθεσία κρύβουν και από έναν νέο ερώτημα που σου αποκαλύπτεται μέσα από το ατελείωτο σκοτάδι και κάθε φορά που θα ψάξεις για απαντήσεις σε κάποιο απ’ αυτά τα ερωτήματα θα βρεθείς απέναντι σε έναν τοίχο.

‘When was the last time you remember doing something during the day?’ ρωτάει σε μια στιγμή ο Murdoch τον επιθεωρητή που τον κυνηγάει και η αδυναμία του δεύτερου να σκεφτεί μια απάντηση σου προκαλεί την ίδια αμηχανία με αυτή που νιώθει ο χαρακτήρας.

Ο Proyas πολύ έξυπνα πήρε την εμπειρία που αποκόμισε από τα γυρίσματα του Κορακιού και την χρησιμοποίησε για να δώσει στην Σκοτεινή του Πόλη μια αισθητική που παντρεύει ιδανικά το νουάρ με το gothic και το sci-fi με την comic αισθητική ενώ παίζει και με τις εποχές μιας και δένει μεταξύ τους πολλά στοιχεία από τις δεκαετίες των 40s, 50s και 60s με αποτέλεσμα να μην μπορείς να προσδιορίσεις σε ποια εποχή συμβαίνουν τα γεγονότα. Εξαιρετική δουλεία έχει γίνει και στον σχεδιασμό των ‘Strangers’. Από τα χλωμά τους πρόσωπα , τις δερμάτινες στολές τους και τα περίεργα φουτουριστικά μηχανήματα τους μέχρι και στο γεγονός ότι τα ονόματα τους είναι τύπου ‘Mr. Hand’, ‘Mr. Book’  όλα συμβάλουν στο να σου μεταδώσουν μια ατμόσφαιρα εφιαλτικού μυστηρίου. Σε αυτή την ατμόσφαιρα συμβάλλει τα μέγιστα και η χαοτικά επιβλητική μουσική.

Χαρακτηριστικό είναι και το intro της ταινίας όπου ο Kiefer Sutherland με την ιδιαίτερη φωνή του ουσιαστικά σου … σποιλάρει ολόκληρη την υπόθεση…

 

Και ναι μπορεί η ατάκα ‘First there was darkness. Then came the strangers…’ να είναι πλέον κλασσική για τους λίγους αλλά φανατικούς οπαδούς του φιλμ όμως η σκληρή αλήθεια είναι ότι αν ξεκινάς να δεις αυτή την ταινία για πρώτη φορά στην ζωή σου τότε προτιμότερο θα ήταν να κλείσεις εντελώς τον ήχο μιας και σου δίνει στο πιάτο σχεδόν ολόκληρη την υπόθεση… Ο Proyas υποχρεώθηκε από το στούντιο να χώσει με το ζόρι αυτή την αφήγηση μιας και οι παραγωγοί θεωρούσαν ότι το ευρύ κοινό θα ζορίζονταν από την ‘δυσνόητη‘ υπόθεση της ταινίας του. Το 2008 κυκλοφόρησε μια ‘Director’s Cut’ εκδοχή από την οποία το πρώτο πράγμα που φρόντισε να κάνει ο σκηνοθέτης είναι να ‘εξαφανίσει’ την αφήγηση του δόκτωρ Schreber 

Θεματολογικά η ταινία διαπραγματεύεται αρκετά πράγματα όμως στο τέλος το βασικό ερώτημα είναι ένα. Είμαστε μονάχα οι αναμνήσεις μας ή υπάρχει μέσα μας κάτι άλλο κρυμμένο το οποίο μας καθορίζει ως ανθρώπους ?

Τρομερές είναι και οι σκηνές όπου η Πόλη ‘αλλάζει’ και αν λάβεις στα υπόψιν και το πενιχρό μπάτζετ της ταινίας δεν γίνεται να μην θαυμάσεις την τεχνική του Proyas ενώ το ίδιο εξαιρετικοί είναι και οι τονισμοί της ταινίας.  Στο Dark City το σκοτάδι κυριαρχεί και τα λιγοστά χρώματα που εμφανίζονται κινούνται στα πλαίσια του μελαγχολικού  σκούρου πράσινου ή μοβ με μοναδική φωτεινή εξαίρεση την παραλία του Shell Beach στην οποία θέλει απεγνωσμένα να φτάσει ο ήρωας.

Και ακριβώς αυτή η χτυπητή αντίθεση είναι που κάνει τον θεατή να επιθυμεί τόσο πολύ να καταφέρει να ξεφύγει ο ήρωας από την Πόλη και να φτάσει στον πολυπόθητο προορισμό του. Όχι τόσο για να βρει ο πρωταγωνιστής τις απαντήσεις που θέλει αλλά πιο πολύ επειδή εσύ ο ίδιος θέλεις να τον δεις να  λυτρώνεται  από το αχανές και ασφυκτικό σκοτάδι που τον περιτριγυρίζει σε όλη την διάρκεια της ταινίας. Και για αυτό 18 χρόνια μετά την κυκλοφορία του Dark City εξακολουθούμε να ψάχνουμε μαζί του τον δρόμο για το Shell Beach.

 

 

 

Advertisement