Το The Last Jedi σε προσγειώνει σε έναν γαλαξία υπερβολικά κοντινό και οικείο.

by Αντρέι Κοτσεργκίν

‘The Empire, your parents, the Resistance, the Sith, the Jedi… let the past die. Kill it, if you have to. That’s the only way to become what you are meant to be.’

Ο πρώην Ben Solo απογοητευμένος από τους γονείς και τους δυο δασκάλους του αποκηρύσσει το παρελθόν και την ‘ελπίδα‘ που του υποσχέθηκαν και που δεν του την παρέδωσαν ποτέ και προτείνει στην Rey να ξεκινήσουν τον γαλαξία από την αρχή. Όμως αυτή η αρχή μπορεί να προκύψει μονάχα μέσα από την απόλυτη καταστροφή. Και κάπου εδώ συνειδητοποιείς ότι παρακολουθείς την πιο διαφορετική , τολμηρή και ψυχρή ταινία ενός τεράστιου και παραδοσιακά λαμπερού franchise.

Οπτικά το φιλμ αυτό του σκηνοθέτη Rian Johnson είναι μεγαλειώδες, πανέμορφο και τολμηρό. Τα σκάφη του The New Order φαντάζουν επιβλητικά και άκρως απειλητικά ενώ και οι μονομαχίες με τα lightsabers επιτέλους αποκτούν ρεαλισμό και ωμότητα. Ενώ ο σκηνοθέτης μπορεί να υπερηφανεύεται ότι μας χάρισε και το πιο απολαυστικό , α λα The Force, φονικό. Ο Johnson διατηρεί τα περισσότερα από τα λατρεμένα και σήμα κατατεθέν χαρακτηριστικά του Star Wars όμως ταυτόχρονα ανοίγει μερικά μονοπάτια εξαιρετικά επίκαιρα και ανθρώπινα τα οποία ειλικρινά δεν θα περίμενες ποτέ σου ότι το συγκεκριμένο franchise θα είχε τα κότσια όχι να τα διαβεί αλλά ούτε καν να τα διανοηθεί.

Υπάρχει κάτι το εξαιρετικά αποκαλυπτικό και πεσιμιστικό στο The Last Jedi. Σε αυτό το κεφάλαιο του Πολέμου των Άστρων δεν υπάρχουν ‘καλοί‘ και ‘κακοί‘. Δεν υπάρχουν ήρωες ή Villains. Υπάρχουν μονάχα παρατάξεις που η καθεμία έχει τα δικά της πιστεύω.

Από την μια έχουμε το τάγμα του The First Order που έχει πάθει μια ψύχωση με το ‘ένδοξο’ , ‘πειθαρχημένο’ και ‘λειτουργικό’ παρελθόν της Αυτοκρατορίας και επιθυμεί να το επαναφέρει διακαώς στην σύγχρονη εποχή. Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Rian Johnson μας παρουσιάζει την επέλαση των ‘Space’ Ναζί σε μια εποχή όπου οι αληθινοί Ναζί ξετρυπώνουν από τα λαγούμια τους, ύστερα από χρόνια ολόκληρα, και μάχονται να επανέλθουν στο πολιτικό και κοινωνικό προσκήνιο μέσα από την νέα γενιά. Ακριβώς αυτή την γενιά μας παρουσιάζει και ο σκηνοθέτης μέσα από το The First Order. Νέοι άνθρωποι που υπακούνε δίχως αμφισβήτηση έναν τερατόμορφο ηγέτη του οποίου το σκιερό παρελθόν ποτέ μας δεν το ανακαλύπτουμε. Το μόνο που γνωρίζουμε για τον ‘Supreme Leader’ Snoke είναι ότι πρόκειται για έναν δικτάτορα που χαρακτηρίζεται από υπέρμετρη εγωπάθεια και μια ακόρεστη δίψα για εξουσία και αυτό είναι το μόνο που χρειαζόμαστε. Ο τύπος αυτός επιθυμεί να αποκτήσει ‘Unlimited Power’ μόνο και μόνο για να εξαναγκάσει ολόκληρο τον γαλαξία να υποταχθεί σε εκείνον και να γίνει ένα μέρος του ‘συστήματος‘ του. Ο Snoke έχει δυο υπαρχηγούς. Τον δυνατό και πεισματάρη Kylo Ren , τον οποίο φροντίζει να διατηρεί πειθαρχημένο με το να τον μειώνει συνεχώς και να του θίγει τον εγωισμό. Ο δεύτερος είναι ο εξαιρετικά αδύναμος και γλοιώδης Στρατηγός Hux, τον οποίο ο Snoke τον έχει με το καλό επειδή τέτοιοι ακριβώς άνθρωποι χρειάζονται ώστε να λειτουργήσουν τα απολυταρχικά καθεστώτα.

Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί αυτό το ‘σύστημα’ του Snoke και του τάγματος του αντικατοπτρίζεται ιδανικά σε μια σκηνή όπου η Captain Phasma αντιμετωπίζει …μάσκα με πρόσωπο τον προδότη και αποστάτη Finn. ‘Είσαι ένα λάθος στο σύστημα, ένα απόβρασμα’ λέει η Captain Phasma στον πρώην Stormtrooper και παρά το σιδηρούν προσωπείο που φορά πραγματικά μπορείς να νιώσεις την οργή, την απέχθεια και την περιφρόνηση της για εκείνον. Και ακριβώς αυτό είναι το ‘Πρώτο Τάγμα’, ένα απολυταρχικό καθεστώς όπου η διαφορετικότητα και η ελεύθερη βούληση δεν έχουν καμία θέση. Ένα σύστημα όπου τα ‘χαλασμένα γρανάζια’ πρέπει να εξοντώνονται.

‘A Rebell Scum’ της απαντάει ο Finn ο οποίος επιτέλους σταματάει να τρέχει μακριά από τους πρώην ‘εργοδότες’/δεσμώτες του και αποδέχεται την νέα του ιδιότητα η οποία τον εκφράζει απόλυτα σαν ελεύθερο άνθρωπο και σκεπτόμενη προσωπικότητα. Πραγματικά η ανάπτυξη του συγκεκριμένου χαρακτήρα σε αυτή την ταινία είναι αλματώδης και ευτυχώς δεν είναι ο μόνος μιας και το The Last Jedi είναι ίσως η πρώτη ταινία του franchise όπου το κάθε μέλος του , εξαιρετικά ταλαντούχου, cast δικαιολογεί την παρουσία του στο 100%.

Ο Poe Dameron του Oscar Isaak αποκτά περισσότερο ενεργό ρόλο και μας δίνει τον ‘Vintage’, θερμοκέφαλο Αντιστασιακό πιλότο που κάθε ταινία Star Wars έχει ανάγκη. Ταυτόχρονα έχουμε κάνα δυο νέους χαρακτήρες που λειτουργούν ιδανικά ενώ και όλοι οι γνωστοί δευτερεύοντες ‘παίχτες’ είναι παρών και εξαιρετικά μάχιμοι. Επίσης ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στον Benicio Del Toro ο οποίος κάνει ένα εξαιρετικά ύπουλο και γλοιώδες cameo ως ένας…μηδενιστής χάκερ αμφιβόλου εμπιστοσύνης ο οποίος όμως παραδόξως είναι από τους λίγους που αντιλαμβάνονται την μάταιη παράνοια , διαφθορά και υποκρισία που μαστίζει τον γαλαξία. ‘It’s all a machine, partner. Live free, don’t join. ‘ τον βλέπουμε να λέει στον Finn όμως ακόμη και ο ίδιος αναγκάζεται να κάνει μερικούς συμβιβασμούς για να σώσει το τομάρι του.

Φυσικά όπως ήταν λογικό την παράσταση στο τέλος κλέβουν τα μεγάλα κεφάλια, τόσο οι παλιοί όσο και οι νέοι.

Η Daisy Ridley μας δίνει μια Rey εξαιρετικά μπερδεμένη αλλά ταυτόχρονα και αποφασισμένη. Η Rey βασανίζεται από το παρελθόν της και ψάχνει να βρει απαντήσεις για το ποίοι είναι οι αληθινοί γονείς της επειδή είναι πεπεισμένη ότι μονάχα έτσι θα βρει και την θέση της στον κόσμο, ότι με τον τρόπο αυτό θα ανακαλύψει το πεπρωμένο της. Για να το κατορθώσει αυτό καταλήγει στην άλλη άκρη του γαλαξία να κάνει ένα σωρό ερωτήσεις σε έναν ‘δάσκαλο‘ που δεν έχει καμία διάθεση να απαντήσει σε αυτές…

Ο Luke Skywalker του The Last Jedi είναι ένας πολύ διαφορετικός άνθρωπος από τον νεαρό ‘εκλεκτό‘ Jedi ήρωα που γνωρίζαμε κάποτε. Πλέον είναι ένας εκκεντρικός, απογοητευμένος και εξαιρετικά κυνικός και πικρόχολος γέρος. Ένας ακόμη δάσκαλος Jedi που έπεσε θύμα του εγωισμού του και απέτυχε να εκπαιδεύσει τον επόμενο ‘εκλεκτό’ και έγινε μάρτυρας της μετάβασης του στην Σκοτεινή Πλευρά. Και όπως και οι προκάτοχοι και οι μέντορες του ο Luke επέλεξε να αυτοεξοριστεί ντροπιασμένος στην άλλη άκρη του κόσμου ώστε να ξεφύγει από την εικόνα της ίδιας του της αποτυχίας.

Όμως βλέποντας την απρόσκλητη επισκέπτρια Rey μπροστά του ο Luke θα νιώσει ένα σκίρτημα μέσα του. Η δύναμη της The Force , την οποία έφτασε στο σημείο να την απαρνηθεί εντελώς, βρίσκεται ακόμη κάπου μέσα σε αυτό το γέρικο και απογοητευμένο κουφάρι. Ο Luke βλέπει μέσα στην Rey μια ωμή, ακατέργαστη, δύναμη που τον συναρπάζει αλλά και τον τρομοκρατεί ταυτόχρονα μιας και αυτού την είδους την δύναμη την έχει ξαναδεί μονάχα ακόμη μια φορά στο πρόσωπο του πρώην μαθητή του Kylo Ren.

Όμως για να μπορέσει η Rey να χρησιμοποιήσει αυτή την ‘Δύναμη‘ πρέπει πρώτα να την κατανοήσει πλήρως και είναι εμφανές ότι μέχρι στιγμής δεν το έχει κατορθώσει αυτό.

Luke Skywalker: What do you know about the force?

Rey: It’s a power that Jedi have that lets them control people and… make things float.

Luke Skywalker: Impressive. Every word in that sentence was wrong.

 

Ο Luke ‘γειώνει’ εντελώς την υποψήφια μαθητευόμενη του και μαζί της και εμάς ως κοινό που τόσα χρόνια είχαμε επίσης την ψευδαίσθηση ότι η ‘The Force’ είναι απλά μια υπερδύναμη που σου δίνει την ικανότητα να πετάς αντικείμενα επάνω σε Stormtroopers και να ελέγχεις τον νου αδύναμων όντων. Και όμως η ‘The Force’ είναι πολύ περισσότερα από αυτό. Είναι το φως και το σκοτάδι που χαρακτηρίζουν το σύμπαν και η μοναδική αλλά και εξαιρετικά ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα τους. Συγκεκριμένα είναι τα πάντα.

Το The Last Jedi είναι η πρώτη ταινία που τολμά και εξερευνά τις βαθύτερες και αθέατες πτυχές της ‘The Force’ και τις επιλογές που καλούμαστε να κάνουμε γύρω από αυτή την δύναμη και αυτό ο σκηνοθέτης μας το παρουσιάζει με έναν πανέμορφα ψυχεδελικό, σχεδόν avant-garde τρόπο.

Πάντως παρά τα λάθη και τους δαίμονες του παρελθόντος στο φινάλε ο Mark Hammil ,μέσα από την ίσως πιο δυνατή του ερμηνεία , μας δίνει τον θρυλικό ήρωα Jedi που έχει ανάγκη ο γαλαξίας σε μια από τις δυνατότερες, πιο ανατρεπτικές και ουσιαστικότερες αναμετρήσεις της ιστορίας του Πολέμου των Άστρων.

Φυσικά δεν γίνεται να μην κάνουμε ιδιαίτερη μνεία και σε εκείνη την φυσιογνωμία που μπορεί πρόσφατα να μας εγκατέλειψε και να πήγε σε ‘έναν γαλαξία, πέρα, πέρα μακριά’ όμως η παρουσία της πραγματικά κοσμεί αυτό το κεφάλαιο του Star Wars. Η Carrie Fisher κατορθώνει μέσα από μια ταινία που εκπέμπει έναν μόνιμο πεσιμισμό να φαντάζει ως ένας λαμπερός φάρος ελπίδας και το γεγονός αυτό αποτελεί τον καλύτερο αποχαιρετισμό που θα μπορούσε να κάνει το franchise στην λατρεμένη μας ‘Πριγκίπισσα Leia‘.

Και όμως η πλευρά των Rebels δεν διαφέρει και πολύ από εκείνη του The New Order μιας και οι Αντιστασιακοί έχουν και εκείνοι κάνα, δυο ένοχα μυστικά και μερικούς σκελετούς θαμμένους στην ντουλάπα του διαστημοπλοίου τους.

Ο Luke, η Leia, o Han και οι υπόλοιποι Rebels κάποτε μας υποσχέθηκαν μια Νέα Πολιτεία όπου μέσω της οποίας η δημοκρατία, η ελευθερία και η ευπρέπεια θα επέστρεφαν στον γαλαξία. Τελικά απέτυχαν. Έπεσαν θύμα της άγνοιας και του εγωισμού τους και τώρα ,όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, η νέα γενιά καλείται να πληρώσει τις συνέπειες. Η ‘Νέα Ελπίδα’ τελικά δεν κράτησε και πολύ και άνθρωποι όπως η Rey και ο Kylo Ren αρχίζουν και την αμφισβητούν ο καθένας με τον τρόπο του.

Και αν η Rey είναι ακόμα μπερδεμένη ως προς τα συναισθήματα της και από την μια νιώθει προδομένη και απογοητευμένη από το παλιό καθεστώς και τους παλιούς ήρωες, που όχι μόνο απέτυχαν αλλά και που της απέκρυψαν μερικά πολύ ένοχα μυστικά, από την άλλη δεν είναι και έτοιμη να περάσει στην Σκοτεινή Πλευρά και τους πιο απόλυτους τρόπους της.

Αντίθετα ο Kylo Ren προς το φινάλε της ταινίας φαίνεται να έχει πάρει την απόφαση του. ‘Let the past die’ της λέει και της ζητά να τον ακολουθήσει στην καταστροφική του πορεία. Μια πορεία που μόνο ξεκάθαρη δεν είναι μιας και όταν αφήνεις την οργή να γίνει η κινητήριος δύναμη σου είναι απόλυτα φυσιολογικό το μονοπάτι μπροστά σου να διαγράφεται εξαιρετικά θολό. Και όμως ο Kylo θα το διαβεί όπως και να χει επειδή έχει ανάγκη να ξεφύγει επιτέλους από όλους εκείνους που του είπαν ψέματα και τον απογοήτευσαν. Χρειάζεται μια αλλαγή προς χάριν της αλλαγής και θα κάνει τα πάντα για να την επιτύχει.

Το The Last Jedi είναι μια ιστορία για τους γονείς και τους δασκάλους που μας έταξαν μια νέα ελπίδα και απέτυχαν να την παραδώσουν άλλα και για την οργισμένη νέα γενιά που καλείται να κάνει τις επιλογές της. Για ένα έργο που διαδραματίζεται σε έναν γαλαξία πέρα, πέρα μακριά είναι πραγματικά απίστευτο το πόσο επίκαιρο φαντάζει και πόσο κοντά σου το νιώθεις.

Και όμως στο φινάλε παρά τους ψυχρούς και πεσιμιστικούς τόνους που διακρίνουν το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας του Rian Johnson κάπου μια μικρή ηλιαχτίδα ελπίδας αρχίζει να ξεπροβάλλει. Και αυτή η λεπτή ακτίνα ελπίδας δεν πηγάζει τόσο μέσα από τους αγαπημένους μας Αντιστασιακούς και Jedi ήρωες αλλά μέσα από τον απλό και ταλαιπωρημένο λαό που με τόσο κόπο πασχίζουν να σώσουν. Στο τέλος η ελπίδα θα έρθει μέσα από τους απλούς ανθρώπους που δεν θα επιτρέψουν ξανά στους αγαπημένους τους ήρωες να θυσιαστούν για χατίρι τους, όχι επειδή δεν πιστεύουν πια σε εκείνους αλλά επειδή επιτέλους θα καταλάβουν ότι αυτός ο πόλεμος θα νικηθεί όχι πολεμώντας εκείνο που μισούν αλλά προστατεύοντας εκείνα και εκείνους που αγαπάνε. Και φυσικά έχουμε την ‘νέα γενιά’ που αν και αποτελείται από εξαθλιωμένα και πεινασμένα παιδιά, διασκορπισμένα στις χειρότερες άκρες του γαλαξία, εξακολουθεί να βρίσκει έμπνευση μέσα στην ιστορία, τους παλιούς θρύλους και τις γραφές και με τα λιγοστά υπάρχοντα της φτιάχνει κουκλάκια των θρυλικών ηρώων του παρελθόντος και φωτόσπαθα από σκουριασμένες λαμαρίνες. Στο τέλος αυτά ακριβώς τα παιδιά, παρά το γεγονός ότι τα προδώσαμε και τα απογοητεύσαμε, είναι εκείνα που διατηρούν εν ζωή αυτόν τον εύθραυστο αλλά ταυτόχρονα και πανίσχυρο κύκλο ελπίδας.

Χάρη σε αυτά τα παιδιά θα υπάρχει πάντα μια ‘νέα ελπίδα’ πέρα από τον σκοτεινό ορίζοντα.

‘We’re going to win this war not by fighting what we hate, but saving what we love.’